Program priorytetowy „Moja Woda” w 2022 – co warto wiedzieć?

Czym jest program „Moja Woda”? To program realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Ma on na celu ochronę zasobów wody poprzez zwiększenie retencji na terenie posesji przy budynkach jednorodzinnych oraz wykorzystywanie zgromadzonej deszczówki i wody roztopowej. W latach 2020 i 2021, program ten cieszył się ogromnym zainteresowaniem. Pomimo tego, że podpisywanie umów o dotacje zaplanowano do 30 czerwca 2024 r, przekonajmy się, jak wygląda sytuacja w 2022 r.? Czy wciąż można z niego skorzystać?

Czy program „Moja Woda” jest potrzebny? Dlaczego warto z niego skorzystać?

Program „Moja Woda” został stworzony po to, aby zapobiegać skutkom suszy w Polsce. Niestety nasz kraj znajduje się w czołówce najbardziej zagrożonych kryzysem wodnym państw. Problem ten wynika nie tylko z wysokich temperatur, które coraz częściej nawiedzają Polskę. Przyczyną jest również nieodpowiednie zarządzanie wodami opadowymi. Sytuację tę można jednak „naprawić”. Program „Moja Woda” nie tylko łagodzi skutki suszy, lecz także zmniejsza zagrożenie powodziowe, dzięki wsparciu budowy przy domach instalacji zatrzymujących deszczówkę.

Program „Moja Woda” 2022 – najważniejsze terminy i nowy nabór

Program „Moja Woda” rozpoczął się 1 lipca 2020 roku. W pierwszej edycji na skorzystanie z tej opcji zdecydowało się 25 tysięcy osób, co dało liczbę 114 mln zł wypłaconych dotacji. Pierwszy nabór wniosków zakończył się 30 października 2020 r. Druga edycja programu „Moja Woda”, prowadzonego przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej trwała natomiast od 22 marca do 10 czerwca 2021 r. W tym roku zainteresowanie programem wzrosło, ponieważ wpłynęło aż 32 tysięcy wniosków. Natomiast łączna kwota finansowania wyniosła 160 mln zł.

Pomimo tego, że trwanie „Mojej Wody” miało potrwać 4 lata (od 1 czerwca 2020 r. do 30 czerwca 2024), w 2022 roku nie jest przewidywany nowy nabór wniosków. NFOŚiGW stwierdza: W bieżącym roku w programie priorytetowym Moja Woda planujemy wyłącznie wypłatę zobowiązań, wynikających z wniosków o dofinansowanie, złożonych w dwóch naborach. Nie oznacza to jednak, że w przyszłych latach nie będzie kontynuacji tego programu, warto więc dowiedzieć się o nim więcej.

Składanie wniosków o dotacje

Aby można było skorzystać z „Mojej Wody”, konieczne było złożenie wypełnionego wniosku elektronicznego i podpisanie go podpisem elektronicznym. Oczywiście dostępna była również możliwość złożenia papierowego wniosku w najbliższej siedzibie wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki. Przed tym krokiem wymagane było jednak założenie konta w portalu beneficjenta. Dodatkowo niezbędne było także złożenie dokumentacji fotograficznej nieruchomości i posesji.

Moja Woda w 2022Nic straconego! – lokalne dopłaty do zbiorników na deszczówkę

W dużych miastach Polski takich jak: Kraków, Toruń, Wrocław czy Gliwice, realizowany jest program „Złoty Deszcz”. To opcja dla osób, które wciąż chcą gromadzić deszczówkę. Maksymalna kwota, jaką można dzięki nim uzyskać to maksymalnie 5 tys na jedną nieruchomość, jeśli chodzi o osoby fizyczne oraz 10 tys. zł, w przypadku wspólnot mieszkaniowych bądź spółdzielni. Poza tym dostępne są również opcje takie jak „Łapmy Deszcz” w Nowych Skalmierzycach, „Złap deszczówkę” z Lublina czy „Mój deszcz” z Gliwic, umożliwiający uzyskanie nawet 4 tys. złotych.

Kto może skorzystać z programu „Moja Woda”?

Osoby fizyczne, które są właścicielami lub współwłaścicielami nieruchomości (bądź posiadają inny tytuł prawny do nieruchomości), mogą ubiegać się o dotacje na zbieranie wody deszczowej. Każdy beneficjent programu zobowiązany jest w jego ramach do wykonania przydomowej instalacji zagospodarowania wody, a także zatrzymania wody deszczowej lub roztopowej. Oznacza to zakup odpowiedniego zbiornika, jego montaż, budowę i uruchomienie. Dotacją objęte są:

  • przewody odprowadzające wody opadowe z rynien; wpusty do zbiornika nadziemnego, podziemnego, otwartego lub zamkniętego, szczelnego lub infiltracyjnego,
  • instalacje służące do nawadniania bądź innego wykorzystania zgromadzonej wody,
  • instalacje rozsączające i zbiorniki retencyjne naziemne i podziemne zbiorniki na wody opadowe i roztopowe, otwarte i zamknięte, oczko wodne oraz szczelne lub infiltracyjne.

Aby otrzymać dofinansowanie do przydomowych instalacji bezzwrotnie, należy spełnić jeden warunek – utrzymać sprawnie działającą instalację przez 3 lata od daty podpisania protokołu odbioru. Warto wiedzieć, że program „Moja Woda” umożliwił dofinansowanie aż do 80% kosztów kwalifikowanych, jakie poniósł inwestor, jednak nie więcej niż 5000 zł względem jednego przedsięwzięcia. Po co zbierać deszczówkę? Jak to zrobić i jak można ją wykorzystać? Sprawdźmy!

W jaki sposób można zbierać deszczówkę? Najlepsze sposoby

Gromadzenie i zbieranie wody deszczowej, a także tej pochodzącej z roztopionego śniegu i lodu jest bardzo proste. Najprostszym rozwiązaniem, pozwalającym gromadzić deszczówkę, jest zbiornik ustawiony obok rynny spustowej i dodanie do tego elementu, który będzie przekierowywał wodę opadową. Świetną opcją są także zbiorniki podziemne, których pojemność może wynosić nawet 5000 litrów. Znakomitym rozwiązaniem są również studnie chłonne bądź skrzynki rozsączające, które to samoistnie nawadniają grunt. Są to jednak instalacje zaawansowane, jednak warto rozważyć ich zakup. Jeśli chcemy wykorzystywać deszczówkę do zasilania urządzeń domowych, wówczas należy kupić także pompy filtrujące, a także osprzęt doprowadzający wodę do domu. Istnieje również opcja zbierania wód opadowych z powierzchni utwardzonych. Do tego celu wykorzystuje się odwodnienia liniowe.

W jaki sposób można wykorzystać wody opadowe i roztopowe? Ekologiczne i ekonomiczne rozwiązania dla każdego

Należy od razu zaznaczyć, że wody opadowe i roztopowe nie nadają się do picia. Nie oznacza to jednak, że są one bezużyteczne, wręcz przeciwnie. Uważa się, że wyłącznie 3% wody zużywanej przez ludzi, przeznacza się do picia bądź sporządzania posiłków. Pozostałe 97% służy do sprzątania, podlewania roślin czy wykonywania wielu innych zadań. To właśnie do nich przydaje się deszczówka.

Deszczówka ma lekko kwaśny odczyn, dzięki temu znakomicie sprawdza się do podlewania wszelkiego rodzaju roślin. Ponadto warto zaznaczyć, że jest to woda miękka, więc nadaje się do mycia wielu powierzchni w budynkach, a także samochodów i innych przedmiotów. Co więcej, wody opadowe można także wykorzystać do pralek, jednak wówczas niezbędne będzie zastosowanie pompy i filtra. W ten sposób będzie można zaoszczędzić sporo na rachunkach za wodę, a także na detergentach. Jak to możliwe? Miękka woda ogranicza zużycie proszku do prania czy płynu do płukania, które służą właśnie do zmiękczania wody. To jednak jeszcze nie koniec. Każdy użytkownik pralek wie, jak twarda woda działa na jej mechanizm. Gromadzący się kamień może uszkodzić mechanizm. Deszczówka pomoże obniżyć prawdopodobieństwo awarii. Woda opadowa i roztopowa może być także używana w spłuczkach w toaletach.

Skrzynki rozsączające wody do gruntu – efektywne zagospodarowanie wody deszczowej

Skrzynki rozsączające to inaczej system rozsączania i zagospodarowania wód opadowych, który spełnia dwa podstawowe zadnia: podziemną retencję wody oraz jej rozsączanie. Woda deszczowa, przelewy awaryjne zbiorników retencyjnych, a także oczyszczone ścieki w przydomowych oczyszczalniach – w tych przypadkach niezbędne jest odpowiednie rozsączanie. Alternatywą dla rozsączania wody w gruncie, jest przekierowanie jej do rowu melioracyjnego lub rzeki, jednak aby to zrobić, należy zdobyć specjalne pozwolenie wodno-prawne. Dlatego też skrzynki rozsączające wody do gruntu, wydają się najlepszym dostępnym rozwiązaniem.

Metody rozsączania ścieków w gruncie

W dzisiejszych czasach można skorzystać z wielu możliwości, jeśli chodzi o rozsączanie ścieków w gruncie, na terenie własnej posesji. Zdecydować można się na takie opcje jak: skrzynki rozsączające, rury drenarskie, tunele rozsączające, studnie żwirowe, czy studnie chłonne. Systemy te dobierane są na podstawie rodzaju i przeznaczenia gruntu oraz dostępnej powierzchni terenu. Dużą popularnością cieszą się skrzynki rozsączające. Dlaczego tak wiele osób decyduje się na takie rozwiązanie? Otóż skrzynki rozsączające mają wszechstronne zastosowanie.

Rodzaje skrzynek do rozsączania wody deszczowej i ich zastosowanie

Po pierwsze, wyróżnia się kilka rodzajów skrzynek, które przystosowane są do danego terenu. Wyróżnia się skrzynki dostosowane pod ruch pieszych, a także te, które doskonale sprawdzają się pod ruch samochodów osobowych i ciężarowych. Ponadto skrzynki przy projektowaniu systemu rozsączającego, dobierane są pod względem charakterystyki danego gruntu i jego przepuszczalności: lekkiego, ciężkiego lub słabo przepuszczalnego. Popularność skrzynek wiąże się również z tym, że mają one nawet trzy razy większą pojemność w porównaniu z systemami żwirowymi. Co więcej, skrzynki cechuje łatwy montaż oraz bardzo szybka i sprawna instalacja. Rozwiązania te można także piętrować i układać wedle potrzeb.

Jak wygląda skrzynka drenarska?

Skrzynka ma kształt prostopadłościanu, który zawiera ażurową ramę, umożliwiającą przepływanie wody. Wykonana się z tworzyw sztucznych – PVC lub PP, które charakteryzują się ogromną wytrzymałością mechaniczną. Co więcej, skrzynka zawiera również warstwę izolacyjną – geowłókninę. Z racji tego, że jest ona przepuszczalna dla wody, ale nie korzeni i gleby, uniemożliwia zamulanie się systemu. Warto zdecydować się na kilka skrzynek, które znacznie podnoszą zdolność retencyjną systemu. Wybór najwyższej jakości skrzynek, o odpowiedniej budowie, pozwala zyskać sporą powierzchnię, w której zgromadzona woda styka się z podłożem. Skrzynki dostępne są w wariancie podstawowym oraz rozszerzonym z dodatkowym kolektorem wewnętrznym.

Skrzynki rozsączające wody do gruntuDo czego wykorzystuje się skrzynki rozsączające?

Głównym zadaniem skrzynek jest zagospodarowanie wody deszczowej. Służą do rozsączania lub magazynowania wody deszczowej, która jest odprowadzania z dachów, tarasów, parkingów, terenów zielonych czy powierzchni utwardzonych. Służą one także do rozsączenia oczyszczonych ścieków z biologicznych oczyszczalni ścieków. Deszczówka zebrana z dachów budynków, odprowadzana jest przez rynny do rur spustowych oraz przewodów kanalizacyjnych. Na końcu trafiają ona właśnie do skrzynek. Dzięki skrzynkom można efektywnie zagospodarować wodę deszczową na terenach zurbanizowanych.

Skrzynki drenarskie – alternatywa dla klasycznego drenażu rozsączającego

Gospodarka wodna jest bardzo ważna, ponieważ ze względu na wzrost powierzchni zabudowanych, przenikanie wody do gruntu jest utrudnione. Im mniej powierzchni przepuszczalnych znajduje się w danym otoczeniu, tym większe znaczenie zyskują systemy odwadniające, takie jak skrzynki drenarskie. Te dzielą się na: skrzynki rozsączające, skrzynki retencyjno-rozsączające oraz skrzynki rozsączające do oczyszczalni. Jeśli chodzi o skrzynki retencyjno-rozsączające, odciążają one w dużym stopniu kanalizację deszczową i ogólnospławną. W efekcie pozwalają ominąć problem zalewania i uszkadzania rur. Z racji tego są alternatywnym rozwiązaniem dla odwadniających systemów kanalizacyjnych. Skrzynki rozsączające deszczówkę, gromadzą wodę, a następnie umożliwiają jej wsiąkanie do ziemi. Nie musi ona przechodzić przez kompleks kanalizacyjny.

Skuteczne magazynowanie i odprowadzanie wody – zalety skrzynek rozsączających

Skrzynki drenarskie mają wiele zalet. Kiedy są napełnione zgromadzoną wodą, rozsączają ją bezciśnieniowo. Dzięki temu zmniejszają dynamikę odpływu, umożliwiają uniknięcia przewymiarowania sieci deszczowej i zwiększają wydajność pracy oczyszczalni. Co więcej, stawiając na nowoczesny system skrzynek, można przyczynić się do ochrony wód powierzchniowych i podziemnych.

Warto zwrócić również uwagę na fakt, że skrzynki mają nawet trzykrotnie większą pojemność niż w przypadku rowów żwirowych. O ile zdolność akumulacyjna systemów żwirowych wynosi od 150 do 300 litrów /m3, o tyle skrzynki proponują aż 950 litrów/m3. Wraz z upływem lat, na dnie klasycznych zbiorników podziemnych, zaczną gromadzić się liście i inne zanieczyszczenia, które prowadzą do jego zapchania. Usunięcie śmieci jest bardzo kosztowne i pracochłonne. Aby temu przeciwdziałać stosuje się filtry oraz zbiorniki wstępne.

Jak dobrać odpowiednią skrzynkę podczas projektowania systemu rozsączającego?

Dobór odpowiedniej skrzynki rozsączającej jest kluczowy dla poprawnego działania całego systemu. Aby zdecydować się na właściwą opcję, należy wziąć pod uwagę m.in.:

  • Typ otaczającego gruntu i jego przepuszczalność,
  • Położenie geograficzne działki,
  • Powierzchnię zlewni, z której będzie dopływała woda,
  • Poziom lustra wody gruntowej,
  • Sposób, w jaki użytkowana będzie powierzchnia nad skrzynką, czy przeznaczona ona będzie do ruchu pieszego, czy ruchu kołowego.

Warto również dodać, że jeśli w okolicy naszej posesji nie znajduje się kanalizacja deszczowa lub ogólnospławna, niezbędne będzie zastosowanie odpowiedniego systemu filtracji, jakim są właśnie skrzynki drenarskie. To rozwiązanie wydajne i działające przez naprawdę długie lata.

Dlaczego warto postawić na efektywne rozsączanie w gruncie?

Za wyborem skrzynek drenarskich przemawia przede wszystkim opłacalność takiej inwestycji. Zakup, montaż, a także utrzymanie w pełnej sprawności takiego systemu, jest o wiele tańsze niż w przypadku klasycznego drenażu żwirowego. Jak już zostało wspomniane, skrzynki mogą służyć wiele długich lat, więc z pewnością można je nazwać długoletnią inwestycją. Co więcej, skrzynki umożliwiają zbieranie nadmiaru wody deszczowej z tarasów, powierzchni utwardzonych oraz dachów. Z racji tego woda nie rozlewa się po działce, problem zalewania fundamentów oraz tworzenia się utrudniającego ruch błota, jest zniwelowany. Nieskomplikowany montaż natomiast pozwala zaoszczędzić sporo czasu. Skrzynki mogą być umieszczane na różnorodnych terenach – zielonych, takich jak ogrody czy podjazdach, czyli terenach o obciążeniach dynamicznych.

Szambo ekologiczne – czy warto się na nie zdecydować?

Coraz większym zainteresowaniem cieszą się szamba ekologiczne. Stosuje się je na działkach budowlanych, na których nie zostało wykonane przyłącze kanalizacyjne. Szambo ekologiczne określić można jako rozwiązanie pośrednie pomiędzy przydomową oczyszczalnią ścieków a szambem tradycyjnym. Czym charakteryzują się szamba ekologiczne? Wyróżnia je odporność na wszelkiego rodzaju uszkodzenia, a także szczelność na najwyższym poziomie. Cena szamba ekologicznego nie należy jednak do najniższych. Czy warto więc zdecydować się na taką opcję? Jakie zalety i wady ma nowoczesne, przyjazne środowisku szambo?

Czym jest szambo ekologiczne? Jak wygląda budowa takiego szamba?

Szambo ekologiczne jest zbiornikiem bezodpływowym, jednak zasada działania takiego rozwiązania jest taka sama, jak w przypadku szamb klasycznych. Gromadzą one ścieki, które po upływie pewnego czasu należy opróżniać za pomocą pojazdu asenizacyjnego. Szambo ekologiczne powstaje z gotowych prefabrykatów, które po połączeniu, cechują się pełną szczelnością i trwałością. Ich żywotność szacuje się na kilkadziesiąt lat. To właśnie dlatego takie szambo nazywane jest „ekologicznym”, ponieważ jego wodoszczelna konstrukcja nie pozwala zanieczyszczeniom przedostawać się do gruntu. Należy zaznaczyć, że szambo ekologiczne a przydomowa ekologiczna oczyszczalnia ścieków nie są tożsamymi pojęciami. Otóż budowa tradycyjnej przydomowej oczyszczalni ścieków jest inna. Składa się ona ze zbiornika do wstępnego oczyszczania ścieków (osadnika gnilnego) oraz układu drenów – perforowanych przewodów, które wykorzystywane są do ich rozprowadzania w gruncie na terenie działki.

Rodzaje szamb ekologicznych

Wyróżnia się dwa rodzaje szamb ekologicznych: z tworzyw sztucznych oraz betonu. Nowoczesne zbiorniki z tworzyw sztucznych odznaczają się odpornością na działanie zmiennych temperatur, naciski podłoża oraz są bardzo szczelne. Budowa szamba z tworzywa sztucznego przypomina przekrój koła z pofałdowanymi ścianami. Takie szamba plastikowe są lekkie, łatwe w transporcie, a do tego montaż zbiornika nie stanowi żadnego problemu. Najlepiej sprawdzają się na działkach, które zaopatrzone są w studnie z wodą pitną.

Szamba ekologiczne z betonu

Szamba z betonu najczęściej tworzone są z prefabrykatów wykonanych z betonu B20 lub B40 oraz dodatków zmniejszających ich nasiąkliwość. Czym różni się od zwykłego? Szambo z betonu jest od tradycyjnego rozwiązania o wiele bardziej szczelne, dzięki czemu zapobiega wydostawaniu się ścieków na zewnątrz. Są one ponadto odporne na procesy zachodzące w ściekach. Szamba betonowe montuje się na stabilnych i utwardzonych gruntach. Podczas montażu opuszczane są do wykopu za pomocą urządzenia hydraulicznego, dlatego zbyt ciężkie zbiorniki mogą utrudnić prace montażowe. Dostępne są zbiorniki jednokomorowe, dwukomorowe oraz modułowe.

Szambo ekologiczne – czy warto się na nie zdecydować?Zalety i wady szamba ekologicznego

Główną zaletą szamba ekologicznego jest szczelność, odporność na procesy zachodzące w glebie, korozje oraz silny nacisk. Z racji tego takie rozwiązanie jest bezpieczne dla otoczenia, o ile zostało zbudowane zgodnie z wymogami. Szambo ekologiczne jest opcją dla małych gospodarstw domowych, które produkują niewielką ilość zanieczyszczeń. Co więcej, bezodpływowy zbiornik na ścieki można zamontować na niewielkiej przestrzeni i na obszarach, gdzie nie występuje kanalizacja, bądź tam, gdzie podłączenie do miejskiej sieci kanalizacyjnej nie jest możliwe w danym czasie.

Wady szamba ekologicznego

Cena szamba ekologicznego jest zarówno jego zaletą, jak i wadą. Choć jest ono tańsze od przydomowej oczyszczalni ścieków, jednocześnie jest droższe od tradycyjnego szamba. Co więcej, szambo ekologiczne wyłącznie magazynuje nieczystości, nie są one poddawane oczyszczaniu, dlatego szambo należy często opróżniać. Wiele osób obawia się także, że konstrukcja takich rozwiązań może mieć pewne wady, które to przyczynią się do wydzielania się nieprzyjemnych zapachów.

Koszt eksploatacji szamba ekologicznego

Szambo ekologiczne to zbiornik bez odpływu, który wymaga regularnego opróżniania, najlepiej raz na 3 tygodnie. Oznacza to, że każdego roku, należy zlecić ok. 18 wywozów. Przyjmując, że koszt jednorazowej usługi to 250 zł, w skali całego roku, trzeba będzie zapłacić ok. 4.500 złotych. W przypadku przydomowej oczyszczalni ścieków wywóz realizowany jest raz na rok lub raz na dwa lata. Jak więc widać, koszt eksploatacji szamba ekologicznego jest dużo wyższy niż oczyszczalni, choć początkowa cena zakupu szamba jest znacznie niższa.

Szambo ekologiczne a przydomowa oczyszczalnia ścieków

Szambo ekologiczne czy przydomowa oczyszczalnia ścieków? Na którą opcję się zdecydować? Szamba ekologiczne mylone są często z przydomowymi oczyszczalniami ścieków, jednak jak już zostało wspomniane, są to zupełnie inne rozwiązania.

Jeśli chodzi o zbiorniki ekologiczne, doskonale sprawdzają się na niewielkich działkach. Należy jednak pamiętać, że montaż szamba ekologicznego również wymaga spełnienia konkretnych warunków. Musi być oddalony od okien i drzwi wejściowych min. 5 m oraz znajdować się na terenie działki nie bliżej niż 15 m od studni. Szambo ekologiczne można zamontować niemal na każdym rodzaju gruntu. Jego instalację można rozpocząć już po 21 dniach od zgłoszenia budowy w starostwie. Jeśli natomiast wybudowanie takie szamba będzie odbywało się wraz z budową domu, wówczas prace można przeprowadzać równocześnie.

Zbiornik ekologiczny a oczyszczalnia przydomowa

Oczyszczalnia przydomowa nie zawsze jest możliwa do zrealizowania, ponieważ wymaga większej powierzchni od szamba. Co więcej, posiadanie takiej oczyszczalni, musi być potwierdzone przez gminę oraz zgodne z MPZP. Wyróżnia się kilka rodzajów przydomowej oczyszczalni ścieków:

  • z drenażem rozsączającym,
  • z tunelami rozsączającymi,
  • z filtrem piaskowym,
  • filtrem gruntowo-roślinnym,
  • z komorą osadu czynnego,
  • ze złożem biologicznym.

Montaż oczyszczalni wymaga wyodrębnienia przestrzeni na osadnik gnilny lub reaktor biologiczny oraz pole infiltracyjne. To elementy, które czasem trudno umiejscowić na małej działce. Zaletą przydomowej oczyszczalni jest to, że proces oczyszczania zanieczyszczeń jest wysoce skuteczny. Podczas powolnego przepływu ścieków, przechodzą one w zależności od technologii przez różnorodne komory lub filtry. W efekcie otrzymujemy ścieki oczyszczone w takim stopniu, że mogą być odprowadzane do gruntu na terenie własnej działki. Obecnie najpopularniejsze rozwiązania to oczyszczalnie biologiczne (https://ekodren.pl/k/przydomowe-oczyszczalnie-sciekow/oczyszczalnie-biologiczne/) z tunelami rozsączającymi (https://ekodren.pl/p/tunel-rozsaczajacy-300l/).